araknoid kistler ne demek?

Araknoid Kistler

Araknoid kistler, araknoid zarı içerisinde veya üzerinde oluşan, beyin omurilik sıvısı (BOS) ile dolu keseciklerdir. Genellikle doğuştan gelirler (konjenital) ve beyin veya omurilik üzerinde herhangi bir yerde ortaya çıkabilirler. Çoğu zaman asemptomatiktirler, ancak bazen boyutlarına ve konumlarına bağlı olarak çeşitli nörolojik semptomlara neden olabilirler.

Tanım

Araknoid kist, araknoid zar'ın bir duplikasyonu veya ayrılması sonucu oluşan, BOS ile dolu bir boşluktur. Araknoid zar, beyni ve omuriliği saran üç meninks tabakasından biridir (diğerleri dura mater ve pia mater'dir). Kist duvarı, normal araknoid zar hücrelerinden oluşur ve kistin içindeki sıvı, normal BOS ile aynıdır.

Epidemiyoloji

Araknoid kistler, nispeten nadir görülen oluşumlardır. Görülme sıklığı, yapılan çalışmalara göre farklılık göstermekle birlikte, genel popülasyonda %0.2 ile %1 arasında olduğu tahmin edilmektedir. Erkeklerde kadınlara göre daha sık görülürler. Çoğu araknoid kist çocukluk çağında tespit edilir, ancak bazıları yetişkinlikte de teşhis edilebilir.

Nedenleri

Araknoid kistlerin kesin nedeni tam olarak anlaşılamamıştır. Çoğu durumda, konjenital olduğu ve intrauterin gelişim sırasında araknoid zarın anormal gelişiminden kaynaklandığı düşünülmektedir. Nadir durumlarda, travma, enfeksiyon veya tümörler gibi edinsel nedenlerle de oluşabilirler.

Sınıflandırma

Araknoid kistler, konumlarına ve mekanizmalarına göre farklı şekillerde sınıflandırılabilirler:

• Konuma Göre:

  • İntrakraniyal Araknoid Kistler: Beyin içinde yer alan kistlerdir. En sık görülen yerleşim yerleri şunlardır:
    • Orta Kranial Fossa (Temporal Lob)
    • Serebellar Pontin Açı
    • Supraellar Bölge
    • Posterior Fossa
  • Spinal Araknoid Kistler: Omurilikte yer alan kistlerdir.

• Galassi Sınıflandırması: Orta kranial fossa kistleri için kullanılan bir sınıflama sistemidir:

  • Tip I: Küçük boyutlu kistler, temporal lobda hafif bir yer değiştirme yapar.
  • Tip II: Orta boyutlu kistler, temporal lobda belirgin bir yer değiştirme yapar.
  • Tip III: Büyük boyutlu kistler, temporal lobda ciddi yer değiştirme yapar ve hatta hidrosefaliye neden olabilir.

Belirtiler

Çoğu araknoid kist asemptomatiktir ve rutin bir beyin taraması sırasında tesadüfen tespit edilir. Ancak, kist büyüdükçe ve beyin veya sinirler üzerinde baskı yaptıkça semptomlara neden olabilir. Semptomlar, kistin boyutuna, konumuna ve hastanın yaşına göre değişir. Olası semptomlar şunlardır:

• Baş ağrısı: En sık görülen semptomdur.
• Nöbetler: Özellikle temporal lobda yer alan kistler nöbetlere neden olabilir.
• Bulantı ve kusma: Artan kafa içi basıncı'nın bir sonucu olabilir.
• Görme sorunları: Optik sinir üzerinde baskı oluşursa, görme bulanıklığı, çift görme veya görme alanı kayıpları görülebilir.
• Denge sorunları: Serebellar pontin açıda yer alan kistler denge sorunlarına ve koordinasyon bozukluğuna neden olabilir.
• Gelişimsel gecikme: Çocuklarda, özellikle büyük kistlerde, gelişimsel gecikme görülebilir.
• Hidrosefali: Kist, BOS akışını engellerse hidrosefaliye neden olabilir.
• Endokrin sorunları: Supraellar bölgede yer alan kistler, hipofiz bezi üzerinde baskı yaparak hormon dengesizliklerine neden olabilir.

Tanı

Araknoid kistlerin tanısı genellikle görüntüleme yöntemleri ile konulur. En sık kullanılan yöntemler şunlardır:

• Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG): Beyin ve omuriliğin ayrıntılı görüntülerini sağlar ve kistin boyutunu, konumunu ve çevresindeki dokularla ilişkisini değerlendirmek için en iyi yöntemdir.
• Bilgisayarlı Tomografi (BT): MRG'ye göre daha hızlı bir yöntemdir ve kemik yapıları daha iyi gösterir. Ancak, yumuşak doku detayları MRG kadar iyi değildir.
• Kranial Ultrason: Bebeklerde, kafatası kemikleri henüz kapanmadığı için kullanılabilir.

Tedavi

Araknoid kistlerin tedavisi, kistin boyutuna, konumuna, semptomlara neden olup olmadığına ve hastanın yaşına göre belirlenir. Asemptomatik kistler genellikle tedavi gerektirmez ve sadece periyodik olarak takip edilir. Semptomatik kistler için çeşitli tedavi seçenekleri mevcuttur:

• Cerrahi Fenestrasyon: Kist duvarında bir açıklık oluşturularak, kistin BOS ile normal beyin omurilik sıvısı dolaşımına bağlanması sağlanır. Bu işlem endoskopik veya açık cerrahi yöntemlerle yapılabilir.
• Kistoperitoneal Şant: Kist içine bir kateter yerleştirilerek, fazla sıvı karın boşluğuna (periton) boşaltılır.
• Mikrocerrahi Eksizyon: Kistin tamamı cerrahi olarak çıkarılır. Bu yöntem, bazı durumlarda kistin nüks etmesini önleyebilir.

Tedavi seçimi, kistin özelliklerine ve cerrahın deneyimine göre belirlenir.

Prognoz

Araknoid kistlerin prognozu genellikle iyidir. Çoğu asemptomatik kist, yaşam boyu herhangi bir soruna neden olmaz. Semptomatik kistler ise genellikle tedavi ile kontrol altına alınabilir. Erken teşhis ve uygun tedavi, nörolojik hasarı önlemeye yardımcı olabilir.

Kaynaklar

• Araknoid Kist Hakkında Bilgiler (Örnek bir kaynak)
• Araknoid Kist Tedavisi (Örnek bir kaynak)

Bu makale genel bilgilendirme amaçlıdır ve tıbbi tavsiye yerine geçmez. Herhangi bir sağlık sorununuz varsa, lütfen bir doktora danışın.